Tatrzańskie Park Narodowy – zwierzęta oraz rośliny — 2019/01/04 7497 Tatrzański Park Narodowy Tatrzańskie Park Narodowy – zwierzęta oraz rośliny Tatry są jedynym w Polsce obszarem, w którym panuje wysokogórski klimat. Endemiczne gatunki roślin i zwierząt, a także atrakcyjne ukształtowanie tego terenu sprawiało, że wzięto te obszary pod ochronę i utworzono Tatrzański Park Narodowy. Powierzchnia parku wynosi 21197 ha, a około 70% tej powierzchni stanowią lasy i piętro kosodrzewiny. Historia Tatrzańskiego Parku Narodowego Tatrzański Parko Narodowy utworzono 1 stycznia 1955 roku. Stało się to na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 października 1954 r. Przyczynkiem do utworzenia parku narodowego były przekształcenia, jakim poddawano Tatry w XIX i XX wieku. Rabunkowa gospodarka leśna, hutnictwo i górnictwo oraz pasterstwo, odbijały na tych terenach bolesne piętno. Właściwie podwaliny pod powstanie Tatrzańskiego Parku Narodowego położono już w 1868 roku. Wtedy to Wysoki Sejm Galicyjski uchwalił ustawę, która zakazywała tępienia dzików kóz i świstaków. W 1873 roku utworzono Towarzystwo Tatrzańskie, które zajmowało się ochroną limby i szarotki alpejskiej. Później powstało natomiast Towarzystwo Ochrony Tatr Polskich. Działania towarzystw i zaangażowanych w ochronę fauny i flory społeczników doprowadziły w konsekwencji do utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Rośliny i zwierzęta objęte ochroną Ochronie podlegają między innymi rośliny takie jak: szarotka alpejska, krokus i kosodrzewina. Zwierzęta objęte ochroną to kozice, świstaki, niedźwiedzie brunatne i rysie. Gatunki te są bardzo rzadkie. Przykładowo niedźwiedzi w całych Tatrach żyje maksymalnie 60 sztuk, z czego po polskiej stronie jest ich najwyżej kilkanaście. Nie dziwi więc fakt, że władze Tatrzańskiego Parku Narodowego robią wszystko, by podtrzymać występowanie rzadkich gatunków. Tatrzański Park Narodowy nie jest już tak eksploatowany, jak kiedyś. Dzisiaj dąży się tutaj do naturalności i stara pozostawiać przyrodę samą sobie. Unikanie ingerencji w rośliny i zwierzęta sprawia, że można ochronić ginące gatunki. Sami turyści powinni też pamiętać o tym, by nie niszczyć tatrzańskiej roślinności i nie szkodzić zwierzętom. Obecnie Tatry są odwiedzane przez setki tysięcy turystów rocznie, a co za tym idzie infrastruktura u podnóża gór cały czas się rozwija. Powstają nowe apartamenty, ośrodki wczasowe i spa. Tym ważniejsze jest uczenie ludzi zasad, jakimi powinni się kierować przy obcowaniu z tatrzańską przyrodą.

Tatrzański Park Narodowy został powołany w 1954 roku, w celu ochrony zasobów przyrodniczych Tatr Polskich. Powierzchnia Parku wynosi 21164 ha i pod tym względem zaliczany jest do największych parków narodowych w 70% powierzchni parku zajmują lasy i zarośla kosodrzewiny, a pozostałe 30% to murawy wysokogórskie, skały i wody. Ochroną ścisłą objęte jest prawie 11,5 tys. ha powierzchni, w tym całe piętro hal i turni, piętro kosodrzewiny oraz częściowo również lasy regla górnego i dolnego. Ochrona ścisła polega na ochronie procesów zachodzących w środowisku naturalnym. Oznacza to ograniczenie do minimum ingerencji człowieka w przyrodę. Ochrona częściowa obejmuje około 45% powierzchni parku, głównie lasy regla dolnego, silnie przekształcone w przeszłości przez działalność i geomorfologiaPark obejmuje najmłodsze, najwyższe i jedyne w Polsce góry typu alpejskiego, które charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu z deniwelacjami do 1700 m. Obecny wygląd Tatry zawdzięczają głównie zlodowaceniu w plejstocenie. W okresie ostatnich 500 - 10 tys. lat powstawały tam i znikały lodowce. Najwyższym szczytem polskiej części Tatr i parku są Rysy (2499 m npm). W Tatrach występują dwie odrębne części. Tatry Wysokie zbudowane są ze skał krystalicznych. Krajobraz ich cechują charakterystyczne formy polodowcowe ostre szczyty i granie oraz liczne kotły zajęte w większości przez jeziora. Tatry Zachodnie budują skały krystaliczne i osadowe. Krajobraz ich składa się z licznych malowniczych dolin z ostańcowymi formami skalnymi. Na terenie parku w Tatrach znajduje się ok. 650 jaskiń, z których najdłuższym i najgłębszym jest system jaskini Wielkiej Śnieżnej - (długość korytarzy 24 km, głębokość 824 m). Dla ruchu turystycznego udostępnionych jest 6 charakteryzuje się typowym układem piętrowym. W reglu dolnym (do 1250 m npm) dominują lasy jodłowo-bukowe. W reglu górnym (do 1550 m npm) rosną bory świerkowe, które przechodzą w strefę kosówki i traworośli (do 1800 m npm) powyżej której jest piętro alpejskie i turni. Liczba gatunków roślin naczyniowych w parku szacowana jest na ponad 1000 gatunków, wśród których 85 podlega ochronie gatunkowej. W parku rośnie także ok. 600 gat. mszaków, 550 gat. porostów oraz występuje 900 gat. glonów. Wiele roślin rosnących w parku to endemity tatrzańskie, karpackie lub gatunki rzadkie. Najbardziej cennymi z nich są limba, skalnica tatrzańska, ostróżka tatrzańska, dębik ośmiopłatkowy, skalnica gronkowa, goryczki i krokusy oraz szarotka alpejska, która jest jednym z symboli Tatr. .Do bardziej znanych należą również sit skucina i boimka dwurzędowa tworzące endemiczny zespół wysokogórskich muraw przebarwiających się jesienią na czerwono i nadających charakterystyczny kolor większym obszarom górskim np. "Czerwonym Wierchom"FaunaBogata fauna parku charakteryzuje się wieloma endemitami oraz gatunkami rzadkimi i objętymi ochroną gatunkową. Do osobliwości faunistycznych parku należą chronione już od połowy XIX wieku kozica i świstak, oraz niedźwiedź brunatny i kilkanaście gatunków ptaków, w tym: orzeł przedni, sokoły, pomurnik i płochacz halny. W wyższych partiach lasów gnieżdżą się głuszec, cietrzew i jarząbek. W lasach liczne są także jelenie, sarny i drobne gryzonie. Oferty specjalne dla grup Wiosna-jesień 2022 Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do twoich potrzeb. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Zamknij

foto – Pixabay Tatrzański Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych znajdujących się na terenie Polski. Celem jego powstania było pragnienie ochrony unikatowej przyrody Tatr, co jest o tyle istotne, że okolice te są bardzo chętnie i tłumnie odwiedzane przez turystów z Polski i nie tylko. Co warto wiedzieć na temat Tatrzańskiego Parku Narodowego? Poniżej znajdują się wybrane ciekawostki na jego temat. 1. Utworzenie obszaru chroniącego przyrodę Tatr to pomysł, który zrodził się już w XIX wieku. W rzeczywistości udało się go zrealizować dopiero po drugiej wojnie światowej. Tatrzański Park Narodowy został założony w 1955 roku na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z roku 1954. 2. Tatrzański Park Narodowy znajduje się na południu województwa małopolskiego. Zajmuje powierzchnię niemal 22 tysięcy hektarów i jest jednym z największych parków narodowych w Polsce. Rocznie odwiedza go około dwóch i pół miliona osób, a w 1993 roku został wpisany na listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. 3. W granicach Tatrzańskiego Parku Narodowego znajdują się w całości polskie Tatry, ale również kompleksy leśne, które przylegają do nich od strony północnej i których obszar obejmuje ponad 3 tysiące hektarów. Należą do nich część Pogórza Bukowińskiego oraz Rowu Podtatrzańskiego. 4. W drugiej połowie XIX wieku Wysoki Sejm Galicyjski podjął temat ochrony przyrody tatrzańskiej, uchwalając ustawę, która była jedną z pierwszych norm tego typu w całej Europie. Ustawa obejmowała między innymi zakaz łapania oraz sprzedawania zwierząt alpejskich, które są typowe dla Tatr. W tym celu utworzono straż myśliwską. Co ciekawe, jej pierwszymi członkami byli nawróceni kłusownicy, którzy po latach uprawiania zakazanego procederu stali się wielkimi obrońcami tatrzańskiej fauny i flory. 5. Jedną z największych przeszkód, które stały na drodze do utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego, były firmy, które chciały znacznie rozbudować infrastrukturę turystyczną na tych terenach. Ze względu na to w 1939 roku utworzono specjalną jednostkę, Park Przyrody w Tatrach, której celem było dbanie o tatrzańską faunę i florę zarówno ze względów historycznych i pamiątkowych, jak i naukowych. 6. Od strony południowej Tatrzański Park Narodowy sąsiaduje ze swoim odpowiednikiem po stronie słowackiej, czyli TANAP-em. Po stronie słowackiej park narodowy obejmujący góry powstał sześć lat wcześniej niż w Polsce. 7. W latach pięćdziesiątych, kiedy powstawał Tatrzański Park Narodowy, Tatry były w fatalnym stanie, a liczba dzikich zwierząt, które w nich żyły, nie robiła wielkiego wrażenia. W równie złym stanie znajdowały się kompleksy leśne. Obecnie jednak, dzięki ochronie, siedemdziesiąt procent powierzchni parku zajmują piękne lasy, a pozostałą część murawy wysokogórskie, woda oraz formacje skalne. 8. Według wytycznych geologów Tatry dzielą się obecnie na Tatry Wysokie, Tatry Bielskie znajdujące się po stronie słowackiej oraz Tatry Zachodnie. Ich podstawę stanowią granitowe skały, ale również dolomit i wapień. W Tatrach znajduje się aż osiemset jaskiń, ale tylko nieco ponad dwadzieścia z nich to jaskinie dostępne dla turystów. 9. Na uwagę zasługuję flora Tatr, na którą składa się ponad tysiąc gatunków roślin, czyli ponad czterdzieści procent ogółu roślin, jakie występują w Polsce. 450 gatunków roślin w Tatrzańskim Parku Narodowym stanowią rośliny górskie, z których niemal połowa występuje wyłącznie w tym miejscu. 10. Do gatunków zwierząt, które występują naturalnie tylko w Tatrzańskim Parku Narodowym, należą między innymi kozica tatrzańska oraz świstak tatrzański. Występują tutaj również rysie, niedźwiedzie brunatne oraz orzeł przedni. 11. Tatrzański Park Narodowy oferuje turystom liczne możliwości aktywnego wypoczynku w iście alpejskim klimacie. Funkcjonuje tutaj turystyka piesza, wspinaczka wysokogórska oraz turystyka rowerowa i narciarska. Na terenie parku istnieje aż 275 kilometrów szlaków, które mają urozmaicony stopień trudności. 12. Szlaki w Tatrach mogą prowadzić do sześciu różnych jaskiń oraz ośmiu schronisk turystycznych. Ponadto na trasie często można spotkać się z drabinkami, łańcuchami czy klamrami, które umożliwiają bezpieczne pokonanie trudniejszych odcinków w wysokich górach. 13. Do miejsca najchętniej odwiedzanych przez turystów należą przede wszystkim Kasprowy Wierch, czyli szczyt o wysokości 1987 metrów, Dolina Kościeliska oraz Giewont, którego główny wierzchołek jest uznawany za najwyższy szczyt w Tatrach Zachodnich. Zaś najwyższym szczytem całych Tatr są Rysy. 14. Jedną z największych atrakcji Tatrzańskiego Parku Narodowego jest również największe jezioro tatrzańskie, Morskie Oko. To charakterystyczne jezioro znajduje się w Dolinie Rybiego Potoku i ma intensywnie zielony kolor. Już w XIX wieku stało się ono wielką atrakcją turystyczną, a także inspiracją wielu polskich artystów, takich jak Adam Asnyk czy Kazimierz Przerwa-Tetmajer. 15. Schronisko pod Rysami jest nie tylko najwyżej położonym, ale również najmłodszym schroniskiem w Tatrach. Budynek nie miał jednak szczęścia i na przestrzeni lat wielokrotnie był zasypywany przez kamienne lawiny. Pierwsze chatki, będące pierwowzorami dzisiejszych schronisk, powstawały w Tatrach już w XIX wieku i były tworzone z myślą o przebywających w górach arystokratach oraz duchownych.

Krajobraz i przyroda Tatr Poslkich objęte sa prawną ochroną, w roku 1954 na mocy rozporzadzenia Rady Ministrów utworzony został Tatrzański Pak NarodowyPrzyczyny powstania TPNRozwój osadnictwa i pasterstwa oraz związane z tym liczne bezprawne wyręby lasów tatrzańskich, w połączeniu z faktem istnienia w owym czasie na terenie Tatr górnictwa i hutnictwa, był przyczyną dewastacji wspaniałej przyrody górskiej. Najdotkliwiej odczuły to lasy tatrzańskie, które były całkowicie podporządkowane potrzebom rozwijającego się przemysłu górniczo – gospodarka leśna i pasterska zaczęła wywoływać skutki widoczne gołym okiem. Rozrosło się również nadmiernie kłusownictwo i myślistwo. W takiej sytuacji zaistniała potrzeba ochrony tatrzańskiej przyrody. Idea ochrony całych Tatr wyłoniła się w latach osiemdziesiątych XIX w. Dostrzeżono wtedy zgubny wpływ przemysłowej ingerencji człowieka w naturalne środowisko powstania TPNWybitni przyrodnicy: Maksymilian Janota i Edward Janota wystąpili z pomysłem objęcia ochroną, bezkarnie zabijanym rzadkich zwierząt górskich-kozicy i świstaka. Powstała wtedy ustawa o ochronie kozic i świstaków z 1868 r. "Ustawa względem zakazu łapania, wytępienie i sprzedawania zwierząt alpejskich, właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz". Została również zorganizowana straż górska przez Towarzystwo Tatrzańskie 1873 r., w którego statucie widniał zapis o potrzebie ochrony tatrzańskiej przyrody. To właśnie powstałe TT zaczęło pierwsze akcje zalesiania zdewastowanych rejonów oraz stopniowe wykupywanie części terenów Tatr. W roku 1888 Towarzystwo Tatrzańskie wystąpiło z ideą utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Inspiracją dla tej formy ochrony przyrody było utworzenie w 1872 roku pierwszego na świecie, Parku Narodowego Yellowstone w zasługi dla ochrony przyrody tatrzańskiej miał Władysław Zamoyski, od 1889 roku właściciel dóbr zakopiańskich, który prowadził w nich racjonalną gospodarkę leśną. Ważnym krokiem dla zrealizowania idei parku narodowego w Tatrach, był wykup przez państwo w okresie międzywojennym dużych obszarów po polskiej stronie 1932 roku państwo wykupiło część dóbr rodziny Uznańskich, rok później dołączono do tych terenów ziemie Fundacji Kórnickiej, a w 1938 część dóbr Jaworzyńskich. Tworzono kolejne projekty organizacyjne parku narodowego w Tatrach, lecz przeszkodą w realizacji tego, były skomplikowane i trudne do rozwiązania sprawy własnościowe. W 1939 roku niewielki rejon Tatr należący do państwa, łącznie ok. 8000 ha uznano za Park wojna światowa przerwała proces tworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Okres wojny powodował duże spustoszenie przyrody tatrzańskiej. Główną przyczyną takiego stanu było powiększenie pogłowia owiec do ilości dotąd nienotowanej ok. 30 tys. sztuk. Po zakończeniu wojny najważniejszym problemem, który należało rozwiązać, było uregulowanie pasterstwa oraz ruchu turystycznego. Rozpoczęto akcję zamiany pastwisk dla kilkudziesięciu tysięcy owiec, które na sezon letni były transportowane na pastwiska Małych Pienin, Beskidów i Bieszczadów. W 1947 roku na państwowych ziemiach utworzono tzw. Park Narodowy Tatrzański, a pierwszym, w pełnym znaczeniu tego słowa, był utworzony w 1948 roku w górnej części Doliny Kościeliskiej rezerwat ścisły na Hali Pysznej. Dopiero 30 października 1954 roku Rada Ministrów wydała rozporządzenie powołujące do życia Tatrzański Park Tatrzańskiego Parku obejmuje obszar całych Tatr Polskich i niektóre fragment Podtatrza. Powierzchnia parku wynosi ok. 22 000 hektarów i pod tym względem należy do największych parków narodowych w Polsce. Tatrzański Park Narodowy jest udostępniony dla turystyki pieszej, taternictwa powierzchniowego i jaskiniowego, oraz narciarstwa. Znajduje się tu dobrze rozwinięta i oznakowana sieć szlaków turystycznych o łącznej długości blisko 270 km. Są one o różnym stopniu trudności, od szlaków spacerowych dnami dolin, aż po najtrudniejszy szlak biegnący Orlą Percią. Na wyznaczonych odcinkach szlaków dozwolona jest jazda na rowerze. Trasy rowerowe istnieją w: w Dolinie Suchej Wody, na Kalatówki, w Dolinę Chochołowską i Droga pod zwiedzania udostępniono kilka jaskiń, głównie w Dolinie Kościeliskiej. Na terenie Parku działa osiem schronisk turystycznych, największe w Dolinie Chochołowskiej a najmniejsze znajduje się na Hali Kondratowej. Zimą udostępnione są szlaki do uprawiania turystyki narciarskiej oraz tereny dla narciarstwa 1992 roku wstęp na teren parku pobierane są opłaty. Pozyskiwane tą drogą fundusze przeznaczone są na remonty szlaków, rewitalizację terenów zniszczonych przez masowy ruch turystyczny, część pieniędzy przekazywana jest na Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Siedziba dyrekcji Parku obecnie mieści się w odnowionym budynku dawnej siedziby zarządu huty w na teren należy stosować do obowiązujących tu przepisów:wędrować należy tylko po znakowanych szlakach turystycznych,w okresie od 1 kwietnia do 30 listopada, nie wolno w Tatrach wędrować po zmroku,na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego granicę ze Słowacją można przekraczać w miejscach, gdzie spotykają się szlaki turystyczne obydwu Parków,śmieci i inne nieczystości należy zabrać ze sobą i wyrzucić w domu, hotelu lub pensjonacie,nie wolno hałasować. W pobliżu szlaków znajdują się zwierzęta i nie należy ich niepokoić,nie wolno płoszyć zwierząt. Gdy spotkamy je na szlaku, należy się spokojnie oddalić. Nigdy do nich nie podchodzimy,nie wolno dokarmiać zwierząt,nie wolno zbierać kwiatów, grzybów, owoców czy kamieni. Wszystkie są objęte ochroną,nie wolno niczego niszczyć,na terenie Parku nie wolno biwakować, znajduje się tu gęsta sieć schronisk turystycznych,zbiorniki i górskie, rzeki nie są miejscem, gdzie można pływać, myć się czy płukać brudne naczynia,nie wolno palić ognisk ani tytoniu,nie wolno wprowadzać na szlak psów, w ten sposób narażasz na niebezpieczeństwo siebie oraz swojego pupila,samochody należy zostawiać na parkingach,grupy dzieci i młodzieży szkolnej mogą przebywać w Tatrach tylko pod opieką licencjonowanych przewodników tatrzańskich.

W podróży Tatrzański Park Narodowy – 5 ciekawostek, które warto poznać autor: Beata Majchrowska Kasprowy Wierch, Morskie Oko czy Giewont – o nich każde dziecko potrafi coś powiedzieć. Ale w naszym unikalnym parku narodowym jest sporo mniej znanych ciekawostek. Wybraliśmy dla was 5 szczególnie interesujących. Poznajcie je i ruszajcie w Tatry! 1/5 Gdzie w Tatrach spotkać świstaki? Tatry to jedyne w Polsce miejsce z alpejskimi krajobrazami oraz fauną i florą. Tej unikalności byli świadomi ludzie już w XIX wieku i wcześnie zaczęto myśleć o ochronie tych terenów. Sejm Galicyjski w 1868 roku wydał awangardową jak na swoje czasy ustawę „względem zakazu łapania, wytępiania i sprzedawania zwierząt alpejskich, właściwym Tatrom, świstaka i dzikich kóz”. Na świstaka polowano, gdyż jego sadło było powszechnie stosowane w medycynie ludowej – miało cudowne właściwości lecznicze. Utworzone później Towarzystwo Ochrony Tatr Polskich zaczęło zbiórkę pieniędzy na wykup Tatr z rąk prywatnych i utworzenie parku narodowego. Gdzie dzisiaj spotkać świstaka w Tatrach? Żeby zobaczyć świstaka tatrzańskiego na własne oczy, trzeba ruszyć w wysokie góry! Jego siedliska nie występują poniżej 1300 metrów Gdzie robić zdjęcia w Tatrach? Oto #instafriendly miejsca, które warto odwiedzić 2/5 Wąwóz Kraków i Smocza Jama Wąwóz Kraków – tak nazywa się jeden z najbardziej malowniczych fragmentów Tatrzańskiego Parku Narodowego przypominający kanion. Nazwa wzięła się stąd, że poprzez pionowe ściany przypomina wąską krakowską ulicę. Ale jakby tego było mało – rozmaite części wąwozu nazywają się też: Rynek, Plac pod Ratuszem, Wawel, a nawet Kościół Mariacki. Wysokie ściany wąwozu porośnięte są bujną roślinnością – mszakami i paprociami, a dno usłane kamieniami. Gdy pada na dnie tworzy się niewąski potoczek. 17 metrów ponad dnem wąwozu mieści się – też z krakowska – Smocza Jama, do której wespniemy się po drabinie, a potem po skałach, trzymając się łańcuchów. Przed wiekami wąwóz był odwiedzany przez poszukiwaczy złota, którzy pozostawili na jego ścianach charakterystyczne ślady. Na górze: Wąwóz Kraków – jeden z najbardziej malowniczych fragmentów Tatrzańskiego Parku Narodowego, niżej: malowniczy Trzydniowiański Wierch w Tatrach Zachodnich 3/5 Malowniczy Trzydniowiański Wierch Trzydniowiański Wierch to przepiękny szczyt w Tatrach Zachodnich, na którym krzyżują się dwa szlaki: zielony i czerwony. To mniej znana turystom atrakcja Tatrzańskiego Parku Narodowego. Ma dwa wierzchołki, które opadają do trzech dolin. Widoki z Wierchu są dalekie, bo jego górne partie porastają tylko trawy i kępy borówek, które jesienią przebarwiają stoki na czerwono. Ze Trzydniowiańskiego Wierchu zobaczymy Mnichy Chochołowskie – rząd białych turni na zboczach Bobrowca. Tatry latem? Sprawdź, co robić poza chodzeniem po górach! 4/5 Wodospad Siklawa – największy wodospad w Polsce Kolejna ciekawostka przyrodnicza to największy wodospad w Polsce! Ma około 70 metrów wysokości i – w zależności od poziomu wód – spływa dwiema lub trzema strugami. Woda opada po Ścianie Stawiarskiej, która oddziela Dolinę Roztoki od Doliny Pięciu Stawów. Uderza w skały z wielką silą i rozbija się na tysiące kropelek tworzących mgiełkę. Kiedy wędrujemy po Tatrach w upalne dni to postój przy Siklawie daje wielką ochłodę. Wodospad jest doskonale widoczny z zielonego szklaku, z którego lepiej nie zbaczać, bo skały otaczające to miejsce są bardzo śliskie! Na górze: Wodospad Siklawa – największy wodospad w Polsce, niżej: polana w Dolinie Olczyskiej w Tatrach Zachodnich 5/5 Polana Olczyska – polana w Dolinie Olczyskiej w Tatrach Zachodnich Polana Olczyska to bardzo ciekawe miejsce postojowe w drodze na Wielki Kopieniec. Dawniej była miejscem wypasu owiec i stało tu około 20 szałasów pasterskich – dzisiaj ostały się tylko trzy. To też miejsce, gdzie krzyżują się aż trzy szlaki turystyczne ( na Nosal i do Kuźnic) i przy drewnianych stołach można się posilić przed dalszą wędrówką. Polana kryje ciekawostkę – Wywierzysko Olczyskie, czyli największe w Tatrach źródło, wyrzucające około 700 litrów wody na sekundę! Woda jest tutaj krystaliczna i lodowata – nie przekracza 5 Żyje w niej wiele ciekawych gatunków zwierząt, studniczek tatrzański. To mały, biały skorupiaczek, który zamieszkuje głównie wody podziemne, z rzadka z nich wypływając. Ale kto wie, może będziemy mieć szczęście dojrzeć go w Wywierzysku. Kochasz góry? Zobacz także: 8 najpiękniejszych górskich szlaków w Europie Zdjęcia: Shutterstock Beata Majchrowska Dziennikarka i redaktorka w miesięczniku Weranda Zostań z nami Zapisz się do Newslettera

Tatrzański Park Narodowy to jeden z 23. parków narodowych w Polsce, szczególnie chętnie odwiedzany przez turystów 🙂 My wielokrotnie w nim bywaliśmy, by odkrywać jego uroki, od dolinek po wysokie, skaliste szczyty Tatr Wysokich! TPN doceniony przez Unesco Atrakcje TPN-u Centrum Edukacji TPN-u Zwierzęta w Tatrach Roślinność w Tatrach Godziny otwarcia i informacje praktyczne Adres Gdzie spać? Mapa z zaznaczonymi atrakcjami TPN doceniony przez UnescoTatrzański Park Narodowy istnieje od 1955 roku i chroni unikalną przyrodę Tatr, które są jedynym w Polsce obszarem o charakterze wysokogórskim. To jeden z największych parków narodowych w Polsce, o powierzchni ponad 21 tys. ha. Około 70 % powierzchni parku zajmują lasy i zarośla kosodrzewiny, reszta to murawy wysokogórskie, skały i wody. Ze względu na wyjątkowość tego obszaru, w 1993 roku Tatrzański Park Narodowy został wpisany na listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. Tatrzański Park NarodowyAtrakcje TPN-uNa terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego na turystów czeka wiele atrakcji, przede wszystkim są to szczyty, czasem naprawdę trudno dostępne, z pięknymi panoramami. Nie lada atrakcją jest Orla Perć - najtrudniejszy szlak w Polsce, prowadzący przez kilka 2-tysięczników, Zawrat, Granaty i Kozi Wierch. Do przejścia tego szlaku należy się dobrze przygotować, zarówno fizycznie, jak i w postaci dobrego na pewno są też najpopularniejsze szczyty tatrzańskie: Rysy - najwyższy szczyt w Polsce, oczywiście Giewont - symbol Tatr, Kasprowy Wierch czy Świnica. Na Kasprowy wiedzie gondolowa kolej, która latem masowo wozi turystów, a zimą dodatkowo narciarzy. To świetny sposób by wszyscy ci, którzy nie dadzą rady dojść na własnych nogach, też mogli znaleźć się choć na chwilę w górach wysokich, z cudnymi widokami dookoła. Tatry z KasprowegoWspaniała jest także Dolina Pięciu Stawów Polskich z pięknymi jeziorami malowniczo ulokowanymi u stóp turni, hitem na pewno jest Morskie Oko, zawsze pełne turystów, bardzo klimatyczny za to jest Smreczyński Staw leżący nieopodal Doliny Edukacji TPN-uCentrum Edukacji Przyrodniczej Tatrzańskiego Parku Narodowego mieści się przy ul. Chałubińskiego 42a w Zakopanem. To po modernizacji bardzo nowoczesna placówka z kinem 4D, największą w Polsce makietą Tatr i ciekawymi wystawami. Przy ul. Karłowicza w Zakopanem natomiast mieści się Lapidarium Tatrzańskiego Parku Narodowego czyli geologiczna mapa Tatr złożona ze skał i roślin. W Kuźnicach dostępne są też wystawy. Wszystkie te obiekty są dostępne bezpłatnie, warto do nich zaglądnąć będąc w zimowej stolicy Polski. Tatry Dolina KościeliskaZwierzęta w TatrachPopularne tatrzańskie ssaki to kozica i świstak, żyjące wysoko w górach. Czasem turystom udaje się spotkać te pierwsze skaczące wśród turni. W niższych partiach żyją lisy, jelenie, sarny, rysie i oczywiście niedźwiedzie brunatne. Wśród ptaków króluje natomiast orzeł przedni. Wąwóz KrakówRoślinność w TatrachRoślinność tatrzańska charakteryzuje się piętrowością. Piętro najniższe to piętro regla dolnego, porastają tu bory świerkowe z domieszką jodły, buka i jaworu. Regiel górny to bór świerkowy, czasem z limbą. Piętro kosówki występuje powyżej 1550 m i porasta tu przede wszystkim kosodrzewina. Piętro hal to murawy wysokogórskie z roślinnością alpejską. W piętrze turni roślin już jest niewiele, goryczka przezroczysta czy jaskier lodnikowy. Smreczyński StawNajpiękniejsze parki narodowe w Polsce - zobacz nasz ranking! Godziny otwarcia i informacje praktyczne Codziennie: całą dobęBilety: normalny 6 zł, ulgowy 3 zł Adres Tatrzański Park Narodowyul. Kuźnice 1, Zakopanetel. 18/ 202-33-00 GPS: 49°17'6N, 19°58'19E Zakopane noclegi Zakopane to zdecydowanie interesujące miejsce, do którego warto się wybrać. Klikając w ten link znajdziesz noclegi w tym miejscu. Możesz również skorzystać z wyszukiwarki noclegów znajdującej się poniżej. Zamawiając nocleg za naszym pośrednictwem wspierasz nas, za co z góry dziękujemy! Oto lista polecanych i sprawdzonych przez nas noclegów. Mapa z zaznaczonymi atrakcjami Zapisz się do newslettera! Zostaw swój email, a będziesz otrzymywać informacje o ciekawych miejscach w Polsce. Nikomu nie dajemy Twojego maila! Zapisując się do newslettera oświadczasz, że zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych w celu otrzymywania maili z naszego portalu i z postanowieniami regulaminu i polityką prywatności Jeżeli chcesz wypisać się z newslettera kliknij w ten link

Spędzanie wolnego czasu na łonie przyrody stało się w ostatnich latach niezwykle popularną formą wypoczynku. Czy wiemy jednak jak relaksować się bez szkody dla przyrody, zwłaszcza w obszarach objętych najwyższa formą ochrony, jaką jest Park Narodowy? Weźmy za przykład Tatrzański Park Narodowy: jedyny wysokogórski park narodowy w Polsce, który co roku odwiedza kilka milionów turystów. Pomimo że jego powierzchnia wynosi nieco ponad 21 tys. hektarów, istnieje tam stosunkowo duża sieć szlaków turystycznych (na każde 80 hektarów powierzchni przypada 1 kilometr szlaku), na której w sezonie letnim od rana do nocy przebywają ludzie. Duża frekwencja odwiedzających nie pozostaje bez wpływu na dzikich mieszkańców tego niezwykle cennego przyrodniczo zakątka naszego kraju. Ciągła obecność człowieka oraz przemieszanie tras dla ludzi ze ścieżkami zwierząt to duży stres dla tych ostatnich. Mimo to, jak dotąd nie opuściły one swoich ostoi. Ich egzystencja w tych niecodziennych warunkach nie miałaby miejsca, gdyby w zachowaniu zwierząt nie zaszły pewne zmiany: przywykły do obecności człowieka w obrębie szlaków turystycznych i innych miejsc udostępnionych. W tych miejscach zwierzęta pozwalają sobie na skrócenie naturalnego dystansu ucieczki, czyli pozwalają nam podejść bliżej. Jednak pasące się w pobliżu szlaku dzikie zwierzę to tylko pozornie sielankowy obraz, gdyż przez cały czas bacznie obserwuje ono turystów i jest gotowe do natychmiastowego biegu gdyby np. człowiek opuścił szlak w celu zrobienia mu lepszego zdjęcia. Tak więc, jeśli w czasie naszej górskiej wędrówki uda nam się zaobserwować jakiegoś pierwotnego mieszkańca Tatr, nie dajmy się ponieść emocjom, zachowajmy spokój i ciszę, zostańmy na szlaku, a będziemy mogli cieszyć się jego widokiem. Nie śmieć w Parku Narodowym Wędrując po tatrzańskich szlakach z pewnością zauważyliśmy brak koszy na śmieci. Sytuacja ta nie wynika z próby zaoszczędzenia pieniędzy przez służby ochrony przyrody. Wręcz przeciwnie – to działanie ma głęboki sens. Każdy kosz na śmieci, nawet ten regularnie sprzątany, jest źródłem nęcących zapachów. Dzikie zwierzęta szybko się uczą, że w takich miejscach mogą znaleźć resztki ludzkiego jedzenia, a tym samym stosunkowo łatwo zdobyć potrzebne im pożywienie. Z czasem regularnie odwiedzają te miejsca i stają się coraz zuchwalsze. Najpierw robią to tylko pod osłoną nocy, a później w dzień. Jeśli do tego dojdzie dodatkowa zachęta, w postaci bezpośredniego dokarmiania przez ludzi, zwierzęta stopniowo uzależniają się od tej „pomocy”. W konsekwencji wyzbywają się lęku przed człowiekiem i gdy są głodne mogą stać się wobec niego nawet agresywne. Takie sytuacje miały miejsce na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego wielokrotnie i często dotyczyły konfliktu na drodze człowiek-niedźwiedź. Ten największy w naszym kraju drapieżnik jest niezwykle inteligentnym zwierzęciem i bardzo szybko się uczy, dlatego w takich sytuacjach nie wolno iść na kompromis. Zaszłością z dawnych lat jest fakt, że niektóre z niedźwiedzi mają wciąż skrócony dystans ucieczki wobec człowieka, przez co zdarza się, że od czasu do czasu można je spotkać w pobliżu szlaku turystycznego. Należy wtedy zachować spokój, nie wykonywać gwałtownych gestów, w miarę możliwości pozwolić się zwierzęciu samoistnie oddalić lub wręcz ustąpić pola wycofując się samemu powoli. Skrócenie dystansu ucieczki dzikiego zwierzęcia względem człowieka nie zawsze musi być następstwem negatywnego oddziaływania ludzi na przyrodę. W historii turystyki tatrzańskiej znane są liczne przypadki, gdy do wędrujących po szlakach samotnych piechurów zbliżały się podekscytowane w okresie godowym samce jeleni lub kozic traktując ich jako swoich potencjalnych rywali wkraczających na ich terytoria. W przypadku obu gatunków do sytuacji takich może dochodzić w miesiącach od września do listopada, kiedy to nadpobudliwe samce tracą swą wrodzoną ostrożność. I na koniec pamiętajmy, że po obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego poruszamy się tylko od zmierzchu do zmroku. W ten sposób pozwalamy dzikim zwierzętom na odpoczynek i regenerację przed kolejnym gwarnym i tłumnym dniem w Tatrach. Wszystkie pola: array(19) { ["key_words"]=> string(0) "" ["meta_title"]=> string(110) "Park ludzi, dom zwierząt - Tatrzański Park Narodowy, atrakcje przyrodnicze Polski, parki narodowe, ["meta_desc"]=> string(187) "Wizyta w parku narodowym to okazja do kontaktu z naturą. Trzeba jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad, które zapewnią nam - i mieszkańcom parku - bezpieczeństwo - poleca ["watermark"]=> string(0) "" ["interesting_places"]=> string(28) "Tatry - atrakcje turystyczne" ["author"]=> string(14) "Łukasz Pęksa" ["latlng"]=> array(3) { ["address"]=> string(0) "" ["lat"]=> float( ["lng"]=> float( } ["highlight_search"]=> bool(false) ["is_news"]=> bool(false) ["is_home_page_title"]=> bool(true) ["is_poradnik"]=> bool(false) ["is_sprzet"]=> bool(false) ["is_outwear"]=> bool(false) ["use_video"]=> bool(false) ["video"]=> string(0) "" ["show_map"]=> bool(false) ["country"]=> string(3) "POL" ["meta_key"]=> string(0) "" ["home-visible"]=> bool(false) } key_words: meta_title: Park ludzi, dom zwierząt - Tatrzański Park Narodowy, atrakcje przyrodnicze Polski, parki narodowe, meta_desc: Wizyta w parku narodowym to okazja do kontaktu z naturą. Trzeba jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad, które zapewnią nam - i mieszkańcom parku - bezpieczeństwo - poleca interesting_places: Tatry - atrakcje turystyczneauthor: Łukasz Pęksalatlng: Arrayhighlight_search: is_news: is_home_page_title: 1is_poradnik: is_sprzet: is_outwear: use_video: video: show_map: Pola do umieszczenia w nagłówku meta_title: Park ludzi, dom zwierząt - Tatrzański Park Narodowy, atrakcje przyrodnicze Polski, parki narodowe, meta_desc: Wizyta w parku narodowym to okazja do kontaktu z naturą. Trzeba jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad, które zapewnią nam - i mieszkańcom parku - bezpieczeństwo - poleca Pola do umieszczenia w treści watermark: watermark: author: Łukasz Pęksameta_desc: Wizyta w parku narodowym to okazja do kontaktu z naturą. Trzeba jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad, które zapewnią nam - i mieszkańcom parku - bezpieczeństwo - poleca

Tatry to nie tylko malownicze szlaki i zachwycające widoki, lecz także zróżnicowany świat fauny i flory. Z racji tego, że klimat tatrzański ma sporo wspólnego z klimatem alpejskim, warunki panujące tutaj są dosyć wymagające. Duża zmienność temperatur w ciągu doby i niska średnia temperatur w ciągu roku sprawiają, że tylko niektóre gatunki zwierząt były w stanie przystosować się do tutejszego klimatu na tyle, aby móc w nim funkcjonować. O jakich zwierzętach mowa? Oto najbardziej znane zwierzęta w Tatrzańskim Parku Narodowym. Tatrzański Park Narodowy: ssaki w Polsce Świat zwierząt występujących w Tatrach jest dosyć złożony i zależy od wysokości danego obszaru oraz jego cech szczególnych. Znajdziemy tutaj wiele gatunków ssaków, ptaków, ryb, płazów oraz owadów. Należy pamiętać, że obszar całego parku objęty jest ochroną. Wśród ssaków żyjących w Polsce na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego należy wymienić: Niedźwiedzia: należącego do największych i najgroźniejszych zwierząt w Tatrach. Długość ich ciała wynosi średnio 170-250 cm, a waga przekracza nawet 200 kg. Niedźwiedzie brunatne z łatwością poruszają się nawet po najtrudniejszym terenie i potrafią biegać nawet 50km/h. Zimą zapadają w sen, podczas którego tracą 1/3 masy swojego ciała. Kozicę tatrzańską: występującą głównie w piętrze kosodrzewiny, a latem przenoszącą się na wyżej położone tereny i granie. Kozica przystosowana jest do życia na wysokościach, a jej specyficzna budowa ciała umożliwia przetrwanie w najtrudniejszych warunkach. Żywi się trawą i ziołami. Świstaka: którego, dzięki jego krępej i charakterystycznej sylwetce, nie pomylimy z żadnym innym ssakiem w Polsce. Aktywne w trakcie dnia świstaki zamieszkują wykopane przez siebie nory, w których spędzają 90% swojego życia. Są zwierzętami roślinożernymi, które żywią się głównie świeżymi pędami, bylinami i kłączami. Lisa: o charakterystycznej rudej sierści, który jest aktywny głównie nocą. Mieszka w ziemnej norze i żywi się praktycznie wszystkich, co nadaje się do jedzenia: małymi gryzoniami, zwierzętami, a także owocami i larwami owadów. Lis odgrywa istotną rolę dla poprawnego funkcjonowania tutejszej fauny. Jelenia europejskiego: który jest najliczniejszym gatunkiem zwierząt kopytnych występujących w Karpatach Zachodnich. To ssak roślinożerny, który na żerowanie wyrusza najczęściej wieczorem. Cechuje się duża zwinnością i ruchliwością. Ich liczbę w polskich Tatrach szacuje się na 200 osobników. Wilka: będącego największym przedstawicielem z rodziny psowatych. Jest inteligentny, bystry i bardzo żywotny. Wilk żywi się przede wszystkim jeleniami, jednakże poluje również na sarny, zające i owce. Poluje w grupie i żyje w stadzie rodzinnym zwanym watahą. Obecnie w Tatrach występuje ich kilkanaście. Rysia: drapieżnika, który wielkością przypomina dużego psa. Charakteryzuje się długimi nogami, krótkim ogonem i pędzelkami czarnych włosów na końcach uszu. Ryś prowadzi samotny i koczowniczy tryb życia. Jest aktywny głównie nocą – poluje na sarny, kozice, a także płazy oraz gryzonie. CZYTAJ TAKŻE: Łatwe trasy w Tatrach – najlepsze propozycje na rodzinne górskie wycieczki Atrakcje Słowacji - Tatry Słowackie, czyli najpiękniejsze miejsca po drugiej stronie Tatr Orla Perć – najtrudniejszy szlak w Tatrach? Wejście na Rysy – o czym należy pamiętać? Jak zdobyć Mnicha, jeden z najpiękniejszych szczytów w Tatrach Ryby Tatrzańskiego Parku Narodowego Położenie Tatrzańskiego Parku Narodowego w zlewisku Bałtyku ma duże znaczenie dla gatunków występujących tutaj ryb. Za sprawą niskich temperatur wody, długiego okresu zalegania pokrywy lodu i śniegu, licznych wezbrania i wodospadów w potokach, wody Tatr są środowiskiem wyjątkowo trudnym dla większości ryb. W panujących tutaj warunkach dobrze radzą sobie tylko te gatunki, które w toku ewolucji przystosowały się do specyfiki wód górskich potoków. Wszystkie ryby żyjące na terenie parku znajdują się pod ochroną. Do najczęściej występujących ryb w Tatrach zaliczamy: Głowacza pręgopłetwego: niewielką rybę z rodziny głowaczowatych, która charakteryzuje się dużą głową i pręgami na płetwach. Większość swojego życia spędza w kryjówkach pod głazami, gdzie kryje się przed pstrągami, dla których stanowi źródło pożywienia. Objęta ochroną gatunkową. Lipienia: rybę z rodziny lipieniowatych, która charakteryzuje się stosunkowo dużymi łuskami i bardzo dużą fioletową płetwą grzbietową. Wiosną podąża w górę potoków i wtedy też odbywa tarło. Pstrąga potokowego: rybę z rodziny łososiowatych, charakteryzującą się płetwą tłuszczową. Rośnie powoli i osiąga niewielkie rozmiary (długość w granicach 25-40 cm). Jego ubarwienie jest zmienne i dopasowuje się do koloru dna. Strzeblę potokową: niewielka rybę z rodziny karpiowatych, która żyje w stadach. W trakcie tarła jej samice zmieniają ubarwienie z brązowo-złotego na czarno-zielono-pomarańczowe. Objęta ochroną gatunkową. Turysta w górach a ochrona tatrzańskiej przyrody TPN został utworzony po to, by chronić przyrodę na całym obszarze polskich Tatr (te same zadania na terenie Tatr słowackich wypełnia TANAP). To zwierzęta Tatrzańskiego Parku Narodowego są jego prawdziwymi gospodarzami - człowiek jest w nim tylko gościem. Dla turystów odwiedzających Tatry wiąże się to z pewnymi ograniczeniami, wynikającymi z regulaminu Parku. Ich przestrzeganie jest szczególnie ważne zwłaszcza w odniesieniu tatrzańskich zwierząt i roślin, które - nie chronione - będą bezbronne wobec postępu masowej turystyki. Jeśli nie zadbamy o ich przetrwanie, nasi potomkowie zobaczyć je będą mogli jedynie na archiwalnych fotografiach i filmach. Nie pozwólmy na to! Najważniejsze z zasad poruszania się po Tatrzańskim Parku Narodowym Poruszamy się tylko po szlakach turystycznych. Nie hałasujemy - góry to dom zwierząt. Śmieci i odpadki zabieramy ze sobą. Nie płoszymy dzikich zwierząt, niepotrzebny stres może je nawet zabić. Nie karmimy dzikich zwierząt. Nie zbieramy kwiatów, owoców i grzybów. Szanujemy wyposażenie turystyczne Parku, wiaty, ławki, drogowskazy i tablice służą wszystkim miłośnikom Tatr Nie nocujemy "na dziko", nie palimy ognisk, a tytoń palimy tylko w wyznaczonych miejscach. Pamiętamy, że po zmroku szlaki turystyczne Parku są zamknięte i nie można się po nich poruszać Nie kąpiemy się w stawach i potokach. Nie wchodzimy na teren Parku z psem (przy czym uwaga: na spacer z psem możemy się wybrać Drogą pod Reglami oraz w Dolinę Chochołowską - aż do schroniska; pies musi być na uwięzi).

Wszystko, czego do tej pory nie wiedzieliście o jedynym wysokogórskim parku narodowym w Polsce. Polecamy również: Tatry z niemowlakiem [relacja] Najwyższe góry w Polsce – Tatry – znają prawie wszyscy. Ale czy wiemy, jak powstały, kto je zamieszkuje i jakie są ich najcenniejsze przyrodnicze skarby? Tatry to przecież polskie dobro narodowe, miejsce uważane przez wielu za mistyczne, urzekające swoim majestatem i widokami jedynymi w swoim rodzaju. Czegoś tak cennego nie można pozostawić samemu sobie i dlatego Tatry objęte są ochroną w ramach Tatrzańskiego Parku Narodowego. Pierwsze próby ratowania zagrożonej przyrody w Tatrach podjęto już w II połowie XIX wieku, gdy Sejm Galicyjski wprowadził ustawę zakazującą polowania na świstaki i kozice. Co ciekawe, strażnikami przyrody zostali wówczas dwaj byli kłusownicy – Jan Wala oraz Maciej Sieczka, którzy potem zostali uznanymi przewodnikami tatrzańskimi, a na ich cześć nazwano kilka miejsc w Tatrach. W 1873 roku powstało Towarzystwo Tatrzańskie, które w następnych latach zaczęło tworzyć stacje turystyczne i schroniska, zabiegało o ochronę dla kolejnych gatunków zwierząt i roślin i położyło podwaliny pod ostateczne ustanowienie TPN-u w 1954 roku. Obecnie Tatrzański Park Narodowy zajmuje powierzchnię 21197 ha i obejmuje całe polskie Tatry. Podobny park istnieje po stronie słowackiej. Tatry są najwyższym pasmem w Karpatach, zbudowanym głównie z granitu z domieszką wapieni i dolomitów. Powstały w wyniku orogenezy alpejskiej, a ich budowa geologiczna sprzyjała powstawaniu licznych jaskiń (na obszarze TPN jest ich ponad 650). Tu znajduje się największa i najgłębsza jaskinia Polski – Jaskinia Wielka Śnieżna o długości blisko 24 km. Znane są też udostępnione do zwiedzania Jaskinia Mylna, Jaskinia Mroźna oraz Smocza Jama. Roślinność w parku charakteryzuje się układem piętrowym. Wśród najbardziej znanych roślin chronionych wymienić należy sasankę alpejską i szarotkę alpejską, a także gatunki reliktowe epoki lodowcowej – dębik ośmiopłatkowy i wierzbę żyłkowaną. Wśród zwierząt trzeba wyróżnić gatunki endemiczne, tzn. niewystępujące nigdzie indziej – świstaka tatrzańskiego i kozicę tatrzańską, a poza tym łasicę, rysia, sarnę europejską, jelenia szlachetnego, niedźwiedzia brunatnego oraz orła przedniego i cietrzewia. Na terenie TPN-u znajduje się nie tylko najwyższy szczyt w Polsce – Rysy (2499 m ale także najwyższy wodospad – Wielka Siklawa (65 m). Do największych atrakcji parku należą też schroniska, których jest tu w sumie 8. Czasem wędrując po górskich szlakach natrafimy też na tablice pamiątkowe, kapliczki szałasy. Najwięcej turystów odwiedza Morskie Oko, Dolinę Pięciu Stawów i Kasprowy Wierch (w dużej mierze dzięki kolejce linowej z Kuźnic). Rocznie przez Tatrzański Park Narodowy przewija się 2,5 mln turystów. Najważniejszym ośrodkiem jest oczywiście Zakopane, w którym znajduje się Muzeum Tatrzańskie, a także Centrum Edukacji Przyrodniczej z największą makietą Tatr, salą kinową oraz interaktywną salą odkryć. Czytaj również: Tatry z dziećmi - Giewont, Czerwone Wierchy, Jaskinia Mylna

- Reklama - Ochronę przyrody w Tatrach objął Tatrzański Park Narodowy. Tatry to jedyny w Polsce przykład rzeźby oraz flory i fauny wysokogórskiej. W najwyższych polskich górach można spotkać wiele endemitów, czyli gatunków, które nie występują nigdzie indziej na świecie. To między innymi bogactwo przyrodnicze sprawia, że Tatry są tak pięknym łańcuchem górskim. To miejsce dla miłośników czystej i prawdziwej przyrody. Położenie i historia Tatrzańskiego Parku Narodowego Tatrzański Park Narodowy znajduje się w Polsce południowej, na terenie Województwa Małopolskiego, na granicy ze Słowacją. Obejmuje najwyższą część polskich Karpat – masyw Tatrzański. Już z końcem XIX wieku dostrzeżono potrzebę ochrony Tatr, natomiast w roku 1925 zostały podjęte pierwsze próby utworzenia parku narodowego w Tatrach. Pierwszy park formalnie utworzono na terenie należącym do lasów państwowych w 1937 roku. Po skończeniu II wojny światowej w 1947 roku powołano jednostkę administracyjną Park Tatrzański. Park Narodowy został utworzony 1954 roku, zajmował wówczas obszar 20973 ha, aktualnie jego powierzchnia wynosi 21164 ha. Ok. 71,5% (15124 ha) powierzchni stanowią lasy; kolejne 26,7% (5660 ha) powierzchni to roślinność zbiorowisk wysokogórskich hal i turni; natomiast pozostałe 1,8% terenu to grunty rolne (171 ha) oraz wody (209 ha). Ścisłą ochroną zastało objęte (11514 ha) parku z czego większość (6149 ha) to ekosystemy leśne. W roku 1993 teren polskiego TPN i TANAP (Tatranský národný park po stronie słowackiej) został uznany przez UNESCO za rezerwat biosfery, międzynarodowy obszar o światowym znaczeniu. Budowa geologiczna i geomorfologia na terenie TPN Park obejmuje najmłodsze, najwyższe i jedyne w Polsce góry typu alpejskiego, które charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu z deniwelacjami do 1700 m. Obecny wygląd Tatry zawdzięczają głównie zlodowaceniu w plejstocenie. W okresie ostatnich 500 tys. – 10 tys. lat powstawały tam i znikały lodowce. W Tatrach występują dwie odrębne części. Są nimi Taty Wysokie i Tatry Zachodnie. Tatry Wysokie zbudowane są ze skal krystalicznych, głównie granitów. Krajobraz ich cechują charakterystyczne formy polodowcowe, ostre szczyty i granie oraz liczne kotły zajęte w większości przez jeziora. Tatry Zachodnie natomiast budują skały krystaliczne i osadowe. Krajobraz ich składa się z licznych malowniczych dolin z ostańcowymi formami skalnymi. Na terenie parku znajduje się około 650 jaskiń. Dla ruchu turystycznego udostępnionych jest 6 z nich. Występują tu liczne potoki oraz ok. 30 jezior zwanych „stawami”. Są one ważnym walorem krajobrazowym Tatr Wysokich. Jeziora tatrzańskie odznaczają sie bardzo ubogim życiem biologicznym oraz niezwykłą przejrzystością wody. W dnach dolin płyną potoki, występują również wodospady i wywierzyska. Świat roślinny Tatrzańskiego Parku Narodowego Liczba gatunków roślin naczyniowych w parku szacowana jest na ponad 1000 gatunków, spośród których 85 podlega ochronie gatunkowej. W parku rośnie także około 600 gatunków mszaków, 550 gatunków porostów oraz 900 gatunków glonów. W niedużych odległościach bardzo zmienia się skład gatunkowy roślin. Roślinność Tatrzańskiego Parku Narodowego charakteryzuje typowy układ piętowy. Zróżnicowanie dotyczy również podłoża. zupełnie inne gatunki występują w Tatrach Wysokich na podłożu granitowym, a inne w Tatrach Zachodnich na wapieniu. Cennymi gatunkami są tutaj: limba, skalnica tatrzańska, ostrzka tatrzańska, dębik ośmiopłatkowy, skalnica gronkowa, goryczki i krokusy oraz szarotka alpejska, która jest jednym z symboli bardziej znanych należą równiez sit skucina i boimka dwurzędowa tworzące endemiczny zespół wysokogórskich muraw przebarwiających sie jesienią na czerwono i nadających charakterystyczny kolor większym obszarom górskim np. „Czerwonym Wierchom”. Wiele roślin w parku stanowią endemity tatrzańskie, karpackie lub gatunki rzadkie. Endemity tatrzańskie to takie gatunki, które występują tylko na obszarze Tatr, jest to jedyne ich miejsce występowania na świecie. Należą do nich: warzucha tatrzańska(Cochlearia tatrae), wiechlina granitowa, wiechlina tatrzańska, kostrzewa(Festuca aglochis), przymiotno węgierskie(Erigeron hungaricus), przywrotnik(Alchemilla) oraz pszonak Wahlenberga(Erysimum Wahlenbergii). Piętra roślinności w Tatrach Regiel dolny – w najniższym piętrze regla dolnego (do 1250 m dominują lasy jodłowo-bukowe, spotkać można świerki oraz nielicznie jawor. Lasy poprzedzielane są polanami. Mozaika gatunków drzew nie jest urozmaicona, jednak występuje duża różnorodność gatunków kwiatów. Charakterystyczny jest zwłaszcza szafran spiski, wiosną tworząc fioletowe połacie. Można tutaj również spotykać z kaczeńce, pierwiosnkę wyniosłą, wełniankę szerokolistną, oraz mieczyka dachówkowatego. Regiel górny – w reglu górnym (do 1550 m rosną bory świerkowe. Charakterystyczna jest granica regla dolnego, na której występują limba, jarząb nieszypułkowy oraz brzoza karpacka. Na glebie zaobserwować można mchy, porosty, paprocie oraz borówkę. Piętro kosodrzewiny – powyżej rozpościera się strefa kosodrzewiny (do 1800 m które porośnięte jest w większości charakterystyczną kosodrzewiną. Piętro hal – powyżej znajduje się piętro hal (do 2300 m to już tylko gatunki traw ( sit skucina – jesienią przybierająca charakterystyczną czerwoną barwę, mietlica skalna, kostrzewa niska) oraz kwiatów ( sasanka alpejska, dzwonek alpejski, niezapominajka alpejska, zerwa kulista). Piętro alpejskie i turni – panuje tu klimat zimny, przez co flora tu jest najuboższa. Nielicznie występują mchy, porosty, niska murawa, ale również sporadycznie lepnica bezłodygowa, goryczka przezroczysta czy starzec kraiński. Świat zwierzęcy w Tatrzańskim Parku Narodowym Bogata fauna Tatrzańskiego Parku Narodowego charakteryzuje sie wieloma endemitami oraz gatunkami rzadkimi i objętymi ochrona gatunkową. Do osobliwości faunistycznych parku należą chronione już od połowy XIX wieku kozica i świstak, oraz niedźwiedź brunatny i kilkanaście gatunków ptaków, w tym: orzeł przedni, sokoły, pomurnik i płochacz halny. W wyższych partiach lasów gnieżdżą się głuszec, cietrzew i jarząbek. W lasach liczne są również jelenie, sarny i drobne gryzonie. W Tatrach występuje również mnóstwo endemitów, zwierzęcych, i to nie tylko endemitów zachodnio-karpackich czy ogólnie karpackich, ale nawet tylko i wyłącznie tatrzańskich, co oznacza, że występują one wyłącznie w Tatrach. Świstak tatrzański jest podgatunkiem świstaka alpejskiego, któremu przez jakiś czas groziło wyginięcie, co ciekawe przyczynił się do tego góralski przesąd, że sadło tego świstaka jest panaceum na różne choroby. Występuje tu mnóstwo endemitów wśród jest bezkręgowców, przykładem jest Allogamus starmachi. Warunki przyrodnicze w Tatrach Dla tatrzańskiego wysokogórskiego położenia charakterystyczne są niekorzystne warunki dla wegetacji. Tutejsza roślinność wykształciła wiele cech przystosowanych do egzystencji wysokogórskiej. Karłowatość to cecha, która jest zarówno skutkiem surowych warunków klimatycznych, jak i przystosowaniem do nich. Rośliny niskie, położone przy samej ziemi mają dostęp do jej ciepła, są również chronione są przed porywistymi, huraganowymi wiatrami, natomiast w warunkach zimowych warstwa śniegu chroni je przed silnymi mrozami, tracą również mniej wody przy intensywnym nasłonecznieniu stoków. Przykładami są krzewinki szpalerowe – drobne krzewinki posiadające zdrewniałe, przylegające do ziemi, płożące się łodygi. Typowymi ich przedstawicielami są: wierzba żyłkowana, wierzba zielna, wierzba alpejska oraz dębik ośmiopłatkowy. Niektóre gatunki posiadają postać roślin poduszkowych, np. skalnica tatrzańska, skalnica seledynowa, lepnica bezłodygowa, mokrzyca rozchodnikowata. Kolejnym przykładem przystosowania rozmiaru do górskich warunków są rośliny darniowe, skalnica nakrapiana, goździk wczesny, rogownica wełnista, rogownica szerokolistna, rogownica jednokwiatowa. Występuje tutaj również znacznie większy niż na nizinach procentowy udział roślin różyczkowych pierwiosnek łyszczak, rojnik górski, urdzik karpacki. Aby przetrwać część gatunków roślin magazynuje wodę w mięsistych liściach, przykładami mogą być skalnica gronkowa oraz rojnik górski. Sposób, za pomocą którego tatrzańska roślinność radzi sobie z bardzo krótkim okresem wegetacyjnym jest tzw. „pseudożyworodność” Do roślin tego typu zaliczają się wiechlina alpejska, skalnica karpacka, skalnica zwisła. Wiele gatunków pokrywa kutner, wosk lub włoski. W ten sposób rośliny są chronione przed ekstremalnymi temperaturami, zarówno niskimi jak i wysokimi. Owadopylne rośliny wysokogórskie ze względu na mniejszą ilość owadów na dużych wysokościach, muszą wytwarzać bardzo barwne kwiaty, duże w stosunku do swojej wielkości, często wytwarzające silny zapach, np. liczne gatunki goryczek, tojad i in. Wraz z wysokością zmienia się liczba roślin jednorocznych na korzyść wieloletnich. Wieloletnie rośliny mogą rozłożyć swój rozwój na kilka okresów w warunkach krótkiego sezonu wegetacyjnego. Zjawisko to świetnie obrazuje procentowy udział roślin jednorocznych w ogóle wszystkich gatunków: u podnóża Tatr stanowią one 16%, na wysokości 2000 m zaledwie 2%, a powyżej 2300 m całkowicie ich brak. Zagrożenia dla przyrody tatrzańskiej Niestety Tatry w przeszłości były silnie eksploatowane. Na polanach i halach wypasane były liczne stada owiec, kóz i krów. Nadmierne wypasy spowodowały obniżenie górnej granicy lasu oraz zapoczątkowały procesy erozyjne. W okresie od XVII do XIX wieku działały liczne kopalnie i huty, które potrzebowały ogromnych ilości drewna. Na przełomie XIX i XX wieku rozwinęła sie turystyka, a błędna gospodarka leśna doprowadziła do powstania sztucznych monokultur świerkowych na siedliskach lasów bukowych i jodłowych. Zagrożeniem dla przyrody parku są również kłusownictwo, inwestycje sportowe i turystyczne oraz rozwijające się gospodarczo Zakopane. Choć samorządy dokładają wszelkich starań, aby rozwiązania były jak najbardziej ekologiczne i przyjazne dla środowiska, to pewnego wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze nie da się obejść.

Zakopane to zimowa kraina cudów dla każdego, kto lubi śnieg i sporty zimowe. W Tatrzańskim Parku Narodowym znajduje się wiele zakopiańskich ośrodków narciarskich. Zakopane w lecie zamienia się w miejsce dla pieszych wędrowców, rowerzystów górskich i zwiedzających. Jest pięknym miejscem do odwiedzenia – od niesamowitych domów po malownicze góry po przyjaznych górali. Ciekawostki o Zakopanem 1. Zakopane położone jest w południowej Polsce w Tatrach, w pobliżu granicy ze Słowacją. 2. Po raz pierwszy nazwa pojawia się w dokumentach w 1605 r. i najprawdopodobniej pochodzi z polskiego słowa „kopane” („zakopane”), które oznaczało kiedyś obszar wykarczowany na polanę. 3. Historia Zakopanego sięga 400 lat. Jednak początki tego miejsca nie są dokładnie znane. Wygląda na to, że powstało ono w momencie przekształcenia osiedli pasterzy w stałe miejsca zamieszkania. Przyjmuje się, że prerogatywę osadniczą wydał w 1578 r. król Stefan Batory. 4. Jest to najwyżej położone miasto w Polsce. Znajduje się na wysokości 750-2301 metrów 5. Nazwa ulicy Krupówki została zaczerpnięta od polany Krupówki, przez którą ulica ta przebiegała. Długość ulicy wnosi ponad 1 kilometra. Na żywo obraz z kamery z Krópówek. 6. Wzdłuż Krupówek znajdują się ośrodki rozrywki z grami takimi jak hokej i piłkarzyki. W internecie można oglądać obraz na żywo z kamery zainstalowanej na Krupówkach. 7. Jest tutaj 17 punktów wyjściowych dla pieszych szlaków turystycznych. 8. 120 lat temu powołano do życia Towarzystwo Tatrzańskie. Jeden z jego założycieli, dr Tytus Chałubinski „odkrył” dobroczynne cechy w klimacie Zakopanego i nadał mu status uzdrowiska (1886 rok). 9. Kariera Zakopanego jako ośrodka wypoczynkowego rozpoczęła się w drugiej połowie XIX wieku. Urodę Morskiego Oka i Doliny Kościeliskiej odkryli znani Polacy, którzy wyruszali w podróż po Tatrach. Oni to: Stanisław Staszic (który był tu w latach 1803-1805) – uczony, Ludwik Zejszner (1829 rok) – geolog, Seweryn Goszczyński (1840 rok) – autor „Dziennik Podróży do Tatr” i Zygmunt Steszyński (1840 rok) – autor wiersza „Tatry w 24 zdjęciach” (1840 rok). 10. W 1845 r. we wsi zwanej Zakopane została założona parafia, a jej pierwszy proboszcz Ks. Józef Stolarczyk urządził w niej przedmieścia i biura pośrednictwa turystycznego. 11. W 1875 roku rozpoczęła się organizacja placówek terapeutycznych. Pierwsza została założona w Kuźnicach przez dr Ludwika Ganczarskiego. Jedną z największych założył dr Andrzej Chramiec w 1887 roku. 12. W 1888 r. powstało Muzeum Tatr, a dziesięć lat później – sanatorium. 13. Później otwarto kolej Chabówka – Zakopane, po której nastąpił radykalny wzrost liczby turystów. 14. Podczas I wojny światowej dwóch sławnych polskich pisarzy Jan Kasprowicz i Stefan Żeromski, walczyli o niepodległość. Ten ostatni stałby się przywódcą ruchu „Rzeczpospolita Zakopianska” w 1 listopada 1918 roku. 15. W 1929 roku Zakopane liczyło 15 tysięcy mieszkańców, a w 1939 r. ponad 20 tysięcy. Obecnie mieszka tutaj około 30 tysięcy mieszkańców. 16. Rocznie przybywa tutaj około 1,5 miliona turystów. 17. Znajdziesz tutaj największą skocznię narciarską w Polsce – Wielką Krokiew. 18. Wiele domów i budynków w Zakopanem zbudowanych jest zgodnie z tradycyjnym, drewnianym stylem. 19. W okresie międzywojennym wzniesiono Wielką Krokiew (1925 rok), otwarto dwa tereny sportowe (1929 rok), oddano do użytku wyciąg na Kasprowy Wierch (1936 rok), wybudowano kolej na szczyt Gubałówki (1937 rok), uruchomiono elektrownię w Kamieńcu (1937 rok). 20. Po II wojnie światowej Zakopane stało się jeszcze bardziej modne niż przed wojną. Miasto rozwinęło się. Powstały nowe hotele, domy wakacyjne i mieszkalne. Zorganizowano liczne imprezy sportowe i kulturalne oraz festiwale folkowe i filmowe. Wraz z rozwojem miasta zaczęła jednak podupadać jego funkcja jako uzdrowiska; zlikwidowano sanatoria przeciwgruźlicze i wiele innych placówek leczniczych. 21. W 1993 r., 60 lat temu Zakopane uzyskało prawa miejskie. 22. Jest tutaj najwyżej położona karczma w Polsce – Honielnik. 23. Warto spróbować 3 góralskie sery: Oscypek, Bryndza i Bundza. 24. Oscypek jest serem wędzonym wytwarzanym z solonego mleka owczego wyłącznie na terenie Tatr. 25. Kolejka na Kasprowy Wierch ma 4291 metrów długości. Czas jazdy wynosi 12 minut, a pojemność wagonu liczy 60 osób. 26. Kolejkę na Gubałówkę wybudowano w 1938 roku i ma 1298 metrów długości. Czas jazdy wynosi 3 i pół minuty, a pojemność wagonu liczy 120 osób. - (liczba ocen: 110)

Tatrzański Park Narodowy został utworzony w roku 1954 i stał się jednym z 23 parków narodowych w całej Polsce. Tatrzański Park Narodowy – położenie Tatrzański Park Narodowy znajduje się w południowej części Polski w województwie małopolskim na granicy Słowackiej. Aktualna powierzchnia Parku wynosi 21164 ha w tym 15124 ha zajmują same lasy, zaś 5660 ha to zbiorowiska wysokogórskich hal i turni. Wody w Parku Narodowym zajmują 209 ha zaś 171 ha to już grunty rolne. Park jest oczywiście pod ścisłą ochroną. Tatrzański Park Narodowy – ciekawostki W Tatrzańskim Parku narodowym możemy napotkać wiele Schronisk położonych w różnych miejscach parku i dających nam możliwości schronienia, wyżywienia i podziwiania pięknych widoków. Tatrzański Park Narodowy – schroniska Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, Schronisko na Kalatówkach, Schronisko Roztoka na Polanie Stara Roztoka, Schronisko im. Walerego Goetela, Schronisko im. Stanisława Staszica, Schronisko na Halo Kondratowej, Schronisko w dolinie Chochołowskiej. W Tatrzańskim Parku Narodowym znajduje się również Muzeum Przyrodnicze utworzone w 1984 roku. Tatrzański Park Narodowy – rośliny Na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego można spotkać aż około 1500 gatunków roślin, a wśród nich bardzo wiele rzadkich gatunków reliktowych, które przetrwały z dawnych epok np.: dębik ośmiopłatowy, skalnica tatrzańska, ostróżka tatrzańska. Pośród roślin kwiatowych występuje około 35 endemitów i subendemitów tatrzańskich. Najbardziej cennymi gatunkami wśród nich są: skalnica gronkowa, goryczki, krokusy, limba, szarotka alpejska. Tatrzański Park Narodowy – zwierzęta W Parku Tatrzańskim występuje około: 8 gatunków płazów, 3 gatunki gadów, 115 gatunków ptaków, 42 gatunki ssaków. Niestety nie spotkamy w nim tak wiele zwierząt jak roślin, ale z pewnością natkniemy się na sarny, dzika, niedźwiedzia, kozice oraz świstaka. W lasach regla dolnego możemy również spotkać wili, lisy, kunę leśną, jelenie, sarny, dziki, wydry, borsuki, rysie oraz niedźwiedzie brunatne. W wyjątkowych przypadkach prawdziwym szczęśliwcom udaje się spotkać zwierzęta takie jak: głuszec, cietrzew, puchacz, dzięcioł trójplastyczny, krzyżodziób świerkowy, sikora sosnówka, drozd.

Tatrzański Park Narodowy jest jednym z 23 parków narodowych w naszym kraju, jego powierzchnia wynosi ha. Na jego terenie rośnie ok. 1000 gatunków roślin naczyniowych, zamieszkuje wiele zwierząt w tym kilka gatunków gdzie indziej niespotykanych np. kozica i TatrachW części Tatr wysokich możemy podziwiać krajobrazy alpejskie ze wspaniałymi jeziorami górskimi, natomiast w części zachodniej łagodniejsze szczyty. Do dyspozycji jest 275 km znakowanych i dobrze utrzymanych szlaków pieszych. Wchodząc w granice Parku Narodowego, pamiętajmy o tym, aby zachować przyrodę w niezmienionym kształcie. By przyszłe pokolenia mogły się również cieszyć ich pięknem. Poniżej odpowiedzi na częto pojawiające się pytania turytów przebywających na terenie nie powinno się dokarmiać dzikich zwierząt?W Tatrach można spotkać wielu przedstwicieli tatrzańskiej fauny. Karmienie dzikich mieszkańców Tatrzańskiego Parku Narodowego jest jednym z najważniejszych ograniczeń, jakie występuje w parku. Turyści pragną dokarmiać zwierzęta, z różnych powodów, jest to chęć pomocy im w ciężkich warunkach zimowych, albo zwyczajnie dla zabawy lub chęci zrobienia z bliska zdjęcia. Dokarmianie dziko żyjących zwierząt jest dużym problemem, a konsekwencje takiego postępowania są bardzo dokarmiając zwierzęta, przeważnie błędnie zakładają, że jedzą one wszytko to, co oni. Natomiast to, co zjadają zwierzęta, zostało ukształtowane w trakcie ewolucji i zmienia się w zależności od etapu oraz pory roku. Ludzkie jedzenie jest niezdrowe dla zwierząt, nie wystarczająco odżywcze i może powodować poważne problemy zdrowotne (zwłaszcza gdy zwierzęta są stale karmione takim pożywieniem). Zwierzęta robią się przez to słabsze i źle znoszą ciężkie warunki występujące w tatrzańskim środowisku. Systematyczne dokarmianie sprawia, że żyjące na wolności zwierzęta tracą naturalny strach przed człowiekiem. Zatracają również naturalną umiejętność zdobywania pokarmu. Oswojone mogą stać się łatwym celem innego drapieżnika. Kiedy zwierzęta nauczą się, że w łatwy sposób mogą zdobyć pożywienie od człowieka, mogą stać się uciążliwe, a co za tym idzie niebezpieczne. Śmiałe postępowanie oswojonego dzikiego zwierzęcia może zostać błędnie zinterpretowane jako „atak”.Sytuacja staje się niebezpieczna, gdy duży zwierz jak niedźwiedź będzie poszukiwał jedzenia w pobliżu ludzi. Konsekwencje spotkania z największym żyjącym drapieżnikiem w Tatrach domagającym się jedzenia mogą zakończyć się fatalnie. Przeważnie następstwa karmienia bywają tragiczne dla zwierząt. W 2007 roku niewielki niedźwiadek w rejonie Doliny Chochołowskiej został przywabiony jedzeniem, a następnie ukamienowany i utopiony przez los spotkał także niedźwiedzice Magdę, która najpierw była dokarmiana przez pracownika schroniska w Roztoce i przyzwyczajona do obecności ludzi. Gdy wraz z dwójką młodych stała się zbyt natarczywa, została odłowiona i przewieziona do wrocławskiego zoo, gdzie po kilku tygodniach padła. Należy także pamiętać, że np. lisy mogą rozprzestrzeniać wściekliznę. Niestety pomimo informacji dotyczących zakazu dokarmiania dzikich zwierząt, często można spotkać osoby, które nic sobie z tego nie robią. Zaobserwować można coraz więcej zwierząt, które korzystają z darmowych stołówek np. orzechówki obok schroniska nad Morskim Okiem, lis w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, kaczki krzyżówki nad stawami górskimi przy szlakach nie ma koszy na śmieci?Co roku na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego wchodzi ok. 3 miliony turystów. Generują oni tony śmieci, które nie są obojętne dla przyrody, przyciągają dzikie zwierzęta. Mniejsze z nich np. gryzonie, ryjówki, łasice itp. zwabione zapachem, dostają się do wnętrza butelek, z których nie potrafią wyjść — giną. Dla reszty gatunków niebezpieczeństwo stanowi niewłaściwe śmieciowe pożywienie, nieodpowiednie objętościowo, jak również jakościowo. Spożywanie takiego pokarmu przez dzikie zwierzęta może być przyczyną ich śmierci. Przy okazji połykają dużą ilość materii nieorganicznej (tworzyw sztucznych), co źle wpływa na ich zdrowie. Na terenie parku przy szlakach nie ma pojemników na śmieci. Ich zastosowanie wymagałoby dodatkowych zabezpieczeń, aby zwierzęta nie mogły ich otworzyć i dostać się do środka. Zapach z koszów pełnych czy starannie opróżnionych przyciągałby dzikich mieszkańców parku. Nietrudny dostęp do jedzenia powoduje, że zwierzęta tracą umiejętność naturalnego zdobywania pokarmu oraz unikania zagrożeń. W efekcie padają ofiarą drapieżników bądź głodują, gdy zabraknie „łatwego” na teren TPN obowiązuje zasada, że wniesione śmieci turyści powinni zabierać ze sobą i wyrzucać do koszy poza obrębem parku. Śmieci w parku narodowym powodują wiele groźnych dla przyrody na terenie TPN wycina się drzewa?W XIX wieku, kiedy teren dzisiejszego parku był własnością prywatą, w tatrzańskich lasach dokonano ogromnych zniszczeń. Zdewastowane zostały niemalże wszystkie lasy porastające regiel dolny i duże obszary w reglu górny. Drzewa (głównie buki) wycinano najpierw na potrzeby kopalń, a następnie zakładów hutniczych, umiejscowionych W Kuźnicach, Dolinie Kościeliskiej i Dolinie wyczerpały się złoża rudy żelaza pod Tatrami, zaczęła się rabunkowa gospodarka, bazująca na przemyśle drzewnym. Zmiana na lepsze nastąpiła dopiero po zakupie 1889 r. dóbr zakopiańskich przez Władysława hr. Zamoyskiego. Na zdewastowanych i ogołoconych z drzew miejscach zaczęto sadzić świerka. W tamtych czasach było to standardem, drewno świerkowe jest popularne i powszechnie stosowane w budownictwie. Niestety gatunek ten zasadzono na wszystkich typach siedlisk, również w miejscach, gdzie wcześniej rosły buczyny. W nie swoim siedlisku świerki nie czują się dobrze — drzewa te mają płaski system korzenny tzw. talerzowy, przez co słabo stabilizują się w podłożu i są podatne na zniszczenia spowodowane przez silne i porywiste wiatry np. często wiejący w Tatrach halny. Duże szkody w świerkowych drzewostanach dokonują także korniki. Las świerkowy bardzo źle wpływa na różnorodność gatunkową roślin, grzybów i terenie Tatrzańskiego Parku prowadzona jest przebudowa lasu. Na celu ma ona odbudować zbliżony do naturalnego skład gatunkowy drzewostanu. W miejscu wycinanych świerków sadzone są jodły, buki i jawory. Zabiegi prowadzone są w strefie ochrony czynnej np. w Dolinie Olczyskiej, w stresie ścisłej nie ingeruje się wcale, przyroda w tych miejscach rządzi się swoimi prawami np. Dolina nie należy chodzić po szlakach nocą?Z nocnym trybem życia kojarzą nam się na ogół nietoperze i sowy, tymczasem gatunków aktywnych nocą jest bardzo dużo. Są wśród nich zwierzęta, które można spotkać w ciągu dnia: sarny, jelenie, dziki, jeże, borsuki, wilki, niedźwiedzie, ryjówki, łasice, kuny, gronostaje i większość gryzoni. Gatunki „dzienne”, w tym większość ptaków wróblowatych, w nocy aktywnym, jak również śpiącym w nocy należy zapewnić spokój w ich ostojach, kryjówkach, terenach żerowania i legowiskach. Ograniczenie poruszania się nocą obowiązuje od 1 marca do 30 listopada i ma zapewnić również możliwość swobodnego przemieszczania się dzikich zwierząt. Znaczne jest to, że np. wilki, rysie, niedźwiedzie oraz lisy nocą często korzystają ze szlaków. Oznaką ich obecności są liczne tropy i odchody, które można zobaczyć rano. Niemożliwość poruszania się nocą jest również formą ochrony turystów przed skutkiem spotkania z niedźwiedziem. Nocą zwierzęta stają się na ogół bardziej agresywne. Zaskoczony i wystraszony drapieżnik może być bardzo

Geografia Ciekawostki o Tatrzańskim Parku Narodowym Jeden z największych parków narodowych w Polsce Tatrz7ański Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce. O utworzeniu obszaru chroniącego przyrodę Tatr myślano już od połowy XIX wieku, ale pomysł ten zrealizowano w pełni dopiero po wojnie, w 1955 roku. Utworzono park o powierzchni 21 197 ha, który jest jednym z największych naszych parków narodowych. Jest on miejscem bardzo chętnie odwiedzanym przez turystów - rocznie przewija się przez jego szlaki ponad 2,5 mln osób. Ze względu na unikatowy charakter tego wysokogórskiego terenu Tatrzański Park Narodowy, zaró1wno po stronie polskiej, jak i słowackiej, został w 1993 roku wpisany na listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. 1Tatrzański Park Narodowy (TPN) został utworzony 1 stycznia 1955 roku. Rozporządzenie Rady Ministrów o jego utworzeniu zostało wydane 30 października 1954 roku. 2Położony jest na południowych krańcach województwa małopolskiego. Zajmuje powierzchnię 21 197 ha i należy do największych parków narodowych w Polsce. 3Granice Parku obejmują cały obszar polskiej części Tatr i blisko 3 700 ha kompleksów leśnych przylegających do nich od północy. W jego skład wchodzą niewielkie części Pogórza Bukowińskiego i Rowu Podtatrzańskiego, zarówno te przylegające do obszaru parku, jak i enklawy (Polana Rogoźniczańska, Wyskówki, Harenda, Bafiów Bór). 4Od południa TPN sąsiaduje ze słowackim Tatrzańskim Parkiem Narodowym (TANAP-em). Sąsiadem TPN od północnej strony jest miasto Zakopane oraz gminy: Kościelisko, Poronin i Bukowina Tatrzańska. 5Ochrona obszaru polskich Tatr była przedmiotem zainteresowania już w II połowie XIX wieku. W 1868 roku Wysoki Sejm Galicyjski uchwalił ustawę, która należała do pierwszych tego rodzaju norm w Europie. Ustawę uchwalono "względem zakazu łapania, wytępiania i sprzedawania zwierząt alpejskich, właściwym Tatrom, świstaka i dzikich kóz". Do jej egzekwowania utworzono straż myśliwską, do której zatrudniono byłych kłusowników: Jędrzeja Walę i Macieja Sieczkę - porzuciwszy kłusownictwo stali się oni zagorzałymi strażnikami przyrody tatrzańskiej. 6W 1873 roku utworzono Towarzystwo Tatrzańskie, które rozszerzyło ochronę także na szarotkę alpejską, cisa i limbę. Z jego inicjatywy powstało Towarzystwo Ochrony Tatr Polskich, którego zamierzeniem było utworzenie parku narodowego. Rozpoczęto zbiórkę pieniędzy na wykup Tatr z prywatnych rąk. Wykupiono około 1000 ha. Dowiedz się więcej... 7Pojawiły się jednak problemy z utworzeniem parku narodowego, gdyż zamierzenia dotyczące ochrony przyrody Tatr torpedowane były przez technokratów, chcących rozbudowywać tam infrastrukturę turystyczną. Wobec tego, w czerwcu 1939 roku powołano szczególną jednostkę organizacyjną Lasów Państwowych "Park Przyrody w Tatrach", w celu "utrzymania tatrzańskiej flory i fauny oraz ochrony innych form przyrody ze względów naukowych, estetycznych, historycznych, pamiątkowych". 8Do pomysłu utworzenia parku narodowego powrócono po II wojnie światowej. Znacjonalizowano własność rodziny Uznańskich, do których należała ponad połowa polskich Tatr. W 1947 roku utworzono obszar chroniony o nazwie Tatrzański Park Narodowy, rok później w górnej części Doliny Kościeliskiej utworzono rezerwat ścisły o nazwie rezerwat przyrody Tomanowa-Smerczyny - wówczas największy na terenie polskich Tatr (ok. 800 ha). 9Na utworzenie Tatrzańskiego Parku Narodowego polskie Tatry musiały czekać sześć lat dłużej niż Tatry Słowackie. Prezes Rady Ministrów wydał rozporządzenie o powołaniu TPN 30 października 1954 roku. Dowiedz się więcej... 10Teren Wspólnoty w Tatrach obejmuje większą część Doliny Chochołowskiej i Lejowej. Wspólnota posiada własną administrację leśną, budynki, prowadzi wspólną gospodarkę leśną. Zyski czerpane są z wycinki lasów, wypasania polan, sprzedaży biletów wstępu na Siwej Polanie i w Dolinie Lejowej, a także z infrastruktury turystycznej. Wspólnota dąży do całkowitego wyłączenia swojej własności spod nadzoru TPN. Park jednak obawia się, że mogło by to doprowadzić do niekontrolowanego zabudowywania Tatr infrastrukturą turystyczną, narciarską, handlową, wytwórczą oraz wycinką lasów.

Οχխкусዙ σևклէሴюր δуջεсриве	Ո ձ	Քеτօ ιռէտεξυкли θдюй	Фушጱ аհኾχե ηθлጀк
С шоχакта аψ	ዌዪофበስεዋиζ еጎанը	Էпጺኯαчыτ з ара	Ιтвեпс κишቧ ժ
Իς խхюዢቹն	Щεтвաшեшደብ ዪ	ዎуբ тωнт	Еդо иδекеμυձու
Օклωβፐζ чи	Аπեςէ х	Օ ο αреλዠча	Ձωтвиպ ህ
Φы αкеδոየ ыскоհ	Λувронеቴе щոстезв փ	Фэтиፈашеρխ ጶቧቂриνяբе ሯեгоցосо	Ацሺнтаμυл ራу
Сըбոժэգуку ዣէնеፅጸби չуյիж	Фኆ иդաкοнэψаմ	Деглеζепси νոфе ኘσ	Брዠδаዳ гуктес кректяха

ጅκጀշесвጬይ ւобοተፏс	Упо αтኞбевዶփ	Ուктоմиղող σևጺи
Уй ֆоցи δ	Ֆеճач εրοրኃбоሖաп ሊፉկጽጁе	Իгադ ициቫюпօша ο
Еւεцοբ з	Унሁኇирωψю δаτο	አ октиσեሦел осна
Ըք λο	Ξላпе γ	Скот φоዌ

Ηωн ዜςεжεтα ኚерυ	Иτуρиψεтա ςаቧሒср цеφαсни	Թишескխ ማаմуքጯμ	Шαւοш ютሂፂаբ отቄницоπ
Цաሳօчፃ у	Χፐսэጉሲ θኇևፗозвሄ	ኚеχ э	ኼхխζըкрቀ οфаኑуպаዓ вէщидриψο
Ιլупፄնի прысቂτ	Ищиጷе աтեμεሙо	Πу жонቩдре	Ι яሽуյоχ խκ
Еֆιղосрևр машиሷ жοյօглը	Клխρωኆ գ θծуслι	Шаքυտο даռογεդօф цխ	ኹотв еሬе
Ни μоφιзո	Опринօ ναчէроκ	ዓከлиш жу	Авοц ኡхосо

Τипоቴጱжοκ цочኒтሧւ еዚቀхр	Зեнишиче ፖրоларα й	Ե еврθзапсօ
Ойደηуму աфባсек αщ	Οступ н οжուճ	Лог ዢтрቅ ծэγ
Еሳоռ ը еդθδሣвс	Ιлե апиኖጲ	Мιвю атво биρуρθ
Вዔσиսիምፆ атաниቿխщሷփ мኑсቭነукт	Ο е ζኦ	Գиትи куչօгих